Ücretle çalışan kişinin maaşı, belirlenmiş olur ve uygun ücret
olur. Belirlenmiş maaş, sözleşme zamanında belirlenen ve
zikredilen ücrettir. Belirli bir derecedeki memurlar gibi ya da
içerisinde çalışanın ücretinin bilindiği belirli bir
fabrikadaki işçiler gibi, her birinin ücreti bilinen çalışanların
ücreti de belirlenmiş maaştan sayılır. Onun için bir takım
işçi ve memur, kendilerine ücretleri belli olduğu halde çalıştırıldığında,
belirlenmiş olan, onların ücreti olur. Ücretleri
belirlenmemiş ise bakılır; eğer biliniyorsa o ücret onlara
verilir ve o belirlenmiş maaş sayılır. Eğer ücret belli değilse
onlara uygun ücret verilir.
Uygun ücret, benzer işin ve benzer çalışanın ücretidir ya da sadece
benzer çalışanın ücretidir. Uygun ücretinin
belirlenmesinin, uzman kişi tarafından olması zorunludur.
Uzman kişilerin de ücretle çalışan kişiye bakarak ücreti
belirlemeleri zorunlu kılınır. Uygun ücretin belirlenmesi
esnasında şu üç hususa bakılması gerekli olmaktadır:
1-
Kiralama; menfaat üzerine yapılmışsa, menfaati, ücretle çalışanın
sağladığı menfaate denk olan şeye bakılır.
2-
Kiralama iş üzerine yapılmışsa, o işte ücretle çalışana
benzer kişiye bakılır. Yani işe ve çalışana bakılır.
3-
Kiralamanın yapıldığı zaman ve mekana bakılır. Çünkü
ücret; menfaat, iş, zaman ve mekanın farklılaşması ile
farklılaşır.
Uygun ücretin bilinmesi, uzman kişilere bağlıdır. İddia eden tarafından
bu hususta beyyine/ispat delili getirilmesi caiz olmaz. Bilakis
uygun ücreti, önyargıdan uzak uzman kişilerin belirlemesi
gerekir. Anlaşmazlığa düşen iki taraf uzman kişileri
ittifak ile ile seçerler. İttifak etmezlerse, uzman kişileri
yönetici seçer.
|