Allah, Muhammed (s.a.v.)'in risaleti ile bütün insanlara hitab etti. Buna işaret eden birtakım ayeti kerimelerde Allahu Teâla şöyle buyurmaktadır.

Aynı zamanda Allahu Teâla müminlere ve insanlara hükümleri ile hitab etti.

Hitabı duyan kimsenin onu anlaması ve iman etmesi, inanan kimsenin ise yine onu anlaması ve inandığı ile amel etmesi gerekir. Çünkü o, şer'i hükümdür. Bu nedenle Müslüman için aslolan, şariin hitabı olan Allah'ın hükmünü bizzat kendisinin anlamasıdır. Çünkü hitab, doğrudan doğruya şari'den herkese yönelik bir hitaptır. Yalnızca müctehidlere veya alimlere yönelik bir hitap değil, mükellef olan herkese yönelik bir hitaptır. Dolayısıyla hitabın gerektirdiği ameli yapabilmeleri için mükelleflerin bu hitabı anlamaları farzdır. Çünkü hitabı anlamadan hitabın gerektirdiği ameli yapmak mümkün değildir. Şer'i nasslardan Allah'ın hükmünü çıkarmak/ istinbat etmek, yani ictihad mükelleflere genel olarak farzdır. İşte bundan dolayı, mükellefte asıl olan, şariin hitabından Allah'ın hükmünü bizzat kendisinin çıkarmasıdır. Çünkü mükellef bu hitabın muhatabıdır ki o da Allah'ın hükmüdür.

Ancak mükelleflerin vakıası nassları anlamada ve kavramada, öğrenmede, ilim ve cehalet açısından farklılık arzetmektedir. Bu nedenle herkes şer'i delillerden şer'i hükümlerin tamamını istinbat etme hususunda, yani mükellef olanların tamamı müctehid olmada özürlü sayılırlar. Asıl maksat hitabı anlamak ve onunla amel etmektir. Hitabı anlamak yani ictihad bütün mükelleflerin üzerine farzdır. Bütün mükelleflerin eğitimde, idrakta ve anlamadaki farklı seviyelere sahip olmaları, bizzat kendilerinin hitabı anlamada da farklı olmalarına neden olduğu için özürlü sayılmaları, ictihadı farz-ı kifaye haline getirmektedir. İnsanlardan bir kısmı müctehid olduğu zaman diğerlerinden bu farziyet kalkar. Bu nedenle şer'i hükümleri istinbat edecek müctehidleri içlerinde bulundurmaları, yetiştirmeleri Müslüman mükelleflere farzdır.

Bu açıklamalara binaen, mükelleflerin durumları ve şer'i hükümlerin hakikatı, Müslümanların müctehidler ve mukallidler olmak üzere iki gruba ayrıldığını göstermektedir. Herhangi bir konudaki şer'i hükmü doğrudan doğruya delillerden çıkarabilen kişi müctehid sayılır. Bir meseledeki şeri' hükmü bir müctehide sorup öğrenen kimse ise mukalliddir. Soru soran kişinin soruyu öğrenmek ve amel etmek için sorması veya öğrenip başkalarına da öğretmek için sorması veya yalnızca öğrenmek için sorması, soran kimsenin mukallid olmasını değiştirmez. Şer'i hükmü bilip başkasına söyleyebilme imkânına sahip olan fakat müctehid olmayan bir kimse, kendine yöneltilen soruya cevap vermesine rağmen mukallid sayılır. Kendisine soru sorulan kimse ister alim olsun ister ammi olsun, bunların hepsi bu şir'i hükümde başkasının mukallididir. Hatta o hükmü istinbat edeni bilmese dahi. Çünkü mükelleften şahsı taklit etmesi değil, şer'i hükmü alması istenmektedir. Kişinin mukallid olması demek, bizzat kendisi istinbatta bulunmadan başka bir kişi vasıtasıyla şer'i hükmü alması demektir. Yoksa mukallid demek şahsı taklit eden kimse demek değildir. Çünkü söz konusu edilen şey, şahıs (müctehid) değil şer'i hükümdür. Dolayısıyla müctehid ile mukallid arasındaki fark şudur. Müctehid, şer'i hükmü şer'i delillerden bizzat kendisi istinbat eder. Mukallid ise, hükmü istinbat edeni bilsin bilmesin şer'i hüküm olduğuna güvendiği sürece kendisi dışındaki bir kişiden istinbat edilen şer'i hükmü alan kimsedir. İnsanlardan herhangi bir şahsın kendisine ait bir görüşün alınması şer'i taklidden sayılmaz. Veya falan alimin, falan düşünürün, falan filozofun görüşü olması itibarı ile bir görüşün alınması gibi olayların hiçbiri şer'i taklit sayılmaz. Böyle bir olay ancak İslam dışı bir şeyi almak demektir ki bu da şer'an haramdır. Bir Müslümanın böyle yapması helal/doğru olmaz. Çünkü Allah bize kim olursa olsun Muhammed (s.a.v.)'den başkasından hiçbir şeyi almamamızı emretmektedir. Bu nedenle Allahu Teâla ayette şöyle buyurmaktadır.

İnsanların kendilerine ait bir görüşün alınmasını yasaklayan nass vardır. Ubade b. es Samit'ten: Rasulullah (s.a.v.)'i şöyle söylerken işittim:

Yani bunlar şahsi görüş ve düşünceleri ile fetva verirler ve arkasındakileri yanıltırlar. İstinbat edilen bir görüş istinbat edenin (müctehidin) kişisel görüşü değil şer'i hükümdür. Kişinin kendi şahsi görüşü olarak itibar edilen bir görüşü Rasül bid'at olarak isimlendirmiştir. Sahih bir hadiste Nebi şöyle demektedir.

Hadiste "sonradan ortaya çıkartılanlar" bid'at olarak nitelendirilmiştir. Bid'at, ister ameli olsun, isterse sözlü olsun, hükümlerden; icmaya, Kitab'a ve sünnete muhalif olan her şeydir. Ancak hükümlerin dışında olan davranışlar ve eşyalar bid‘at kavramının kapsamına girmez. Yasaklanan ve kınanan görüşten maksat bunlar değildir. Kınanan yasaklanan şey, bir insanın şahsi görüşünden kaynaklanan hükme göre amel etmektir. Çünkü şer'i hükmün yalnızca şer'i delillerden alınması gerekir. Şer'i delillerin dışındakilerden alınamaz.

Bu açıklamalara göre şeriatın mübah kıldığı taklit, bir meseledeki şer'i hükmü çıkarmaya gücü yetmeyen kimsenin, karşılaştığı meseledeki şer'i hükmü kendisine öğretmesi ve alması için konuyu şer'i hükmü bilen bir kimseye sormasıdır Şer'an mukallid de işte budur.