HİLÂFET'İN TEK OLUŞU

Yeryüzünde aynı anda birden fazla Halife bulunması caiz değildir. Nitekim Müslim, Abdullah b.Amr b.El As'ın Rasulullah (s.a.v)'den işittiği şu hadisi rivayet eder:

"Kim ki bir imama biat eder, eliyle musafaha ederek kalbinin sevgisini verirse gücü yettiği kadar itaat etsin. Eğer başka birisi gelip o imamla (idareyi ele geçirmek için) mücadele ederse sonra çıkanın boynunu vurun." ^{(Müslim K. İmara Bab 10 H. No: 1844)}

Ebu Said el Hudri'den rivayetle Rasulullah (s.a.v) buyurmuştur ki:

"Eğer iki Halife’ye (aynı dönemde) biat edilirse kendisine sonradan biat edileni öldürün." ^{(Müslim Kitabu'l İmara Bab 15 C. 2 S. 1480 H. No 1853)}

Arfece rivayetinde demiştir ki: Rasulullah (s.a.v)'den şunu işittim:

"İşiniz (yönetimle ilgili işleriniz) bir adam (Halife) üzerinde karar kılınmışken birisi gelip sizin birliğinizi parçalamak ve cemaatınızı bölmek isterse onu öldürün." ^{(Müslim Kitabu'l İmara Bab 14 C. 2 S. 1480 H. No 1852/60)}

Ebu Hazım rivayetinde demiştir ki: "Ebu Hüreyre ile beş yıl beraber bulundum ondan Rasullah (s.a.v)'den şu rivayeti yaptığını işittim: Rasulullah (s.a.v) dedi ki: "İsrail oğullarını Nebiler yönetiyordu. Bir Nebi öldüğünde onu bir başka Nebi takip ederdi. Benden sonra Nebi yoktur. Fakat benden sonra birçok Halifeler gelecektir." (orada bulunanlar) Dediler ki "Bize ne emredersiniz?" Rasulullah (s.a.v) dedi ki: "İlk biat edilene vefalı olun. Onların haklarını verin. Muhakkak ki Allah onlara yaptıklarından soracaktır." ^{(Müslim; K. İmara Bab 10 H. No: 1842)}

Eğer aynı zamanda iki ayrı ülkede iki ayrı Halife’ye biat edilirse gerçek anlamda bir biat gerçekleşmemiş olacağından bu biatlar geçerli olmaz. Çünkü aynı anda müslümanların iki Halifesinin olması caiz değildir. Bu iki halifeden önce seçilene biat edilir de denilemez. Çünkü mesele Hilâfet’te öncelik değil Hilâfet’in kurulması meselesidir. Halife’yi belirleme ve Hilâfeti ikame işi tek yanlı olarak Halife’yi ilgilendiren bir iş değil aksine karşılıklı olarak müslümanların tümünü ilgilendiren bir haktır. Bu nedenle eğer iki Halife ortaya çıkarsa müslümanların tekrar bir Halife seçmeleri üzerlerine farz olur. İki Halife’nin olması durumunda ikisi arasında kura çekerek de bu mesele halledilemez. Çünkü Hilâfet akdi bir sözleşmedir. Kura ise bir sözleşme (akit) yöntemi değildir. Rasulullah (s.a.v) "İlk önce biat alana vefalı olun" diyor da denilemez. Çünkü bir Halife’nin varlığı ile beraber başka Halifelere de biat edildiğinde bu biatlar geçerli olmayacak ancak önce biat edilenin biatı geçerli olacaktır. Sonra gelenlerle Hilâfet sözleşmesi yapılamaz.

Hall ve akd ehlinin çoğunluğunun biatı ile aynı anda iki Halife ile Hilâfet akdi yapılırsa (her ne kadar yapılan her iki biatte şer'an geçerli olsada) her iki akit de iptal edilir. Tekrar müslümanlara gidilip seçim yapılır. Eğer müslümanlar iki Halifeden sadece birine ya da bunların dışında başka bir kişiye biat ederlerse ilk durumu pekiştirmek amacıyla değil yeniden biat aldığı için biat alanla yeni sözleşme yapılır. Dolayısıyla mesele, önce biat alma meselesi değil işin bütün müslümanlara ait olması meselesidir. İki Halife’ye biat olunduğunda eğer, hall ve akd ehlinin çoğunluğu yönetim işinde ve Hilâfet konusunda bir Halifeden yana azınlığı ise diğerinden yana ise o takdirde Halifelik hall ve akd ehlinin çoğunlukta olduğu kişinin hakkı olur. Hall ve akd ehlinin çoğunluğunun biat ettiği kişinin birinci, ikinci veya üçüncü sırada biat alması önemli değildir. Şer'an Halifeliği muteber olan da odur. Çünkü hall ve akd ehlinin çoğunluğunun biatını almıştır. İki Halifeden birisine müslümanların biatı gerçekleştiğinde diğerlerinin de Hilâfet’in birliği için seçilen Halife’ye biat etmeleri gerekir. Aksi halde müslümanlar onunla savaşırlar. Hilâfet akdi müslümanların çoğunluğu ile gerçekleştiğinden; müslümanlar bir kişi ile Hilâfet akdi yapmışsa ona itaatları farz, bir başkasına biatları ise haram olur.

Hall ve Akd ehli ümmetin yönetim işlerinde kendilerine yol gösterici ve temsilci olarak benimsediği ve saydığı kişilerdir. Bu kişiler devletin idari işlerinin yürütüldüğü başkentte bulunurlar. Bu nedenle başkentte yaşayan hall ve akd ehli, bir kişiye biat ederse o kimse Halife olur. Hall ve akd ehli dışında bir başka bölgede ya da bölgelerde bir başkasına biat edildiğinde hatta bu biat başkentteki biattan önce de olsa bu biata itibar edilmez. Ancak hall ve akd ehlinin çoğunluğu kimin Halifeliğini isterse o kimsenin Halifeliği gerçekleşir. Her halükarda hall ve akd ehlinin biatı öncelik taşıdığından onların biat ettiği kişi tercih sebebi olur. Her ne olursa olsun aynı anda birden fazla Halife’nin bulunması caiz değildir. Hatta ve hatta hall ve akd ehlinin itibar ve biat etmediği kişiler ile savaşmayı gerektirse dahi iki Halife’nin varlığı kabul edilmez.